Świat wykreowany przez studio Piranha Bytes, to surowe i pełne niebezpieczeństw miejsce, do którego od ponad dwudziestu lat wracamy, raz za razem przeżywając tę samą historię. Niektórzy z nas znają ten świat jak własną kieszeń, podczas gdy inni jeszcze odkrywają zakamarki wyspy Khorinis czy kontynentu. Jednak czy zastanawialiście się kiedyś, skąd twórcy mogli czerpać inspiracje podczas kreowania świata? A może niektóre podobieństwa to tylko przypadek? Zapraszam was na podróż, po bestiariuszu świata Gothic tropem mitów, historii i lokalnych wierzeń.
Spis treści
Przerośnięty kurczak
Ścierwojad jest jednym z bardziej ikonicznych stworzeń serii. Jest to padlinożerny ptak nielot. Posiada całkiem muskularne nogi z dwoma ostrymi pazurami, długą szyję zakończoną masywnym ostrym dziobem oraz częściowo pokryty jest czymś w rodzaju pancerza kostnego. Ten stwór jest jednym z pierwszych, które możemy spotkać na swojej drodze, przemierzając tereny Górniczej Doliny. Jest to zarazem jedna z najmniej groźnych bestii, przynajmniej w pojedynkę. Są to zwierzęta stadne, więc najczęściej możemy spotkać je w grupach po 3-6 osobników.
Drax nazywa ścierwojada „przerośniętym kurczakiem”, choć mi ich wygląd zawsze bardziej przypominał bardziej coś w stylu dinozaura, co wcale nie odbiega zbytnio od prawdy. Gdy prześledzimy pochodzenie kury, dowiemy się, że to właśnie od upierzonych dinozaurów wyewoluowały współczesne ptaki. Warto wspomnieć, że nie od początku ścierwojad wyglądał w ten sposób. We wczesnych wersjach gry, ścierwojad i kretoszczur były jednym stworzeniem, które wyglądało trochę jak szary, przerośnięty kretoszczur. Natomiast w pierwszych grafikach koncepcyjnych autorstwa Vadima Pietrzynskiego, możemy też znaleźć rysunek sępa (który trochę przypomina ścierwojada), oraz bardzo wczesną wersję naszego padlinożercy, który poruszał się na czterech odnóżach.
Wielkie ptaszyska w prehistorii
I od dinozaurów właśnie chciałbym zacząć. Szukając informacji o potencjalnych inspiracjach Piranha Bytes, natrafiłem na ptaka, albo raczej rodzinę ptaków, o nazwie Phorusrhacidae, potocznie zwanymi Terror Birds. Według paleontologów (nie zagłębiając się w podział na podrodziny tych stworzeń), ptaki te były nielotami, a część z nich, ze względu na budowę tylnych kończyn poruszała się bardzo wolno, co wskazuje na to, że żywiły się głównie padliną, zamiast aktywnie polować. Z opisem wspomnianych nielotów, zgadzają się także masywne nogi, służące do łamania kości oraz wielkość (wysokość takiego ptaka w zależności od podrodziny, sięgała od ok. 90 cm do 240 cm wysokości). Tak naprawdę jedyną większą różnicą pomiędzy Phorusrhacidae a ścierwojadem jest brak upierzenia w przypadku tego drugiego.
Kuzyni zza gór
Gdy spojrzymy na inne odmiany ścierwojada, będziemy w stanie zauważyć jeszcze większe podobieństwo do dinozaura, niż wspomnianego wcześniej „przerośniętego kurczaka”. W Jarkendarze możemy spotkać ścierwojada preriowego. Jest to silniejsza odmiana, która początkowo miała pojawić się w Gothic Sequel jako Demoniczny Ścierwojad. Już na pierwszy rzut oka, możemy zauważyć znaczące różnice, pomiędzy klasyczną wersją ścierwojada a jego preriowym wariantem. Przede wszystkim ten drugi odznacza się zielonkawym kolorem oraz ostrymi, agresywnie wyglądającymi kolcami na grzbiecie. Dodatkowo możemy zaobserwować kolce na tylnych częściach nóg.
Azymut — Myrtana
Gdy opuścimy wyspę Khorinis i udamy się na kontynent, a konkretniej do Myrtany, okaże się, że tamtejsze ścierwojady wyglądają zupełnie inaczej. Wyróżnia je przede wszystkim umaszczenie (czerwony kolor na grzebiecie) oraz budowa ciała. Osobniki z kontynentu nie posiadają pancerza kostnego, ale zamiast tego są bardziej umięśnione i krępe oraz mają trochę krótszy dziób i nogi zakończone trzema pazurami. Oprócz tego na czubku głowy możemy zaobserwować niedużą ilość piór. Pomijając brak upierzenia na reszcie ciała, to patrząc na budowę oraz postawę osobników z kontynentu można zauważyć szczególne podobieństwo z konkretnymi przedstawicielami rodziny Phorusrhacidae, takimi jak Kelenken, Fororak czy Titanis.
Wyszczerz jak u zębacza
Wróćmy na chwilę do Kolonii Karnej i pochylmy się nad designem ścierwojada w Gothic Remake. Z jednej strony twórcy wrócili do takich rzeczy jak dwa pazury zamiast trzech oraz skostnienia na ciele. Z drugiej jednak strony, możemy zauważyć trochę inne podejście, jeśli chodzi o projekt czaszki. „Dziób” wygląda na nieco krótszy i bardziej tępy w porównaniu do oryginału. Oprócz tego budowa ciała pozostała dość umięśniona i tęga. Na poniższym obrazku możemy także zaobserwować zestaw zębów, co niektórym graczom przywodzi na myśl bardziej zębacza niż ścierwojada. Natomiast mimo takiego designu, wciąż atakują nas dziobem (Nyras Demo), a przecież muszą mieć też czym rozrywać mięso, prawda?
Arcania Gothic 4 — czyli ścierwojady z Argaan
Oczywiście nie możemy zapominać, że jest jeszcze jedna wyspa, na którą możemy się udać w poszukiwaniu ścierwojadów — Argaan. Tamtejsze osobniki łączą w sobie cechy swoich odpowiedników z kontynentu oraz kolonii karnej (z wersji zaprezentowanej nam przez Alkimię oraz THQ). Masywne ciało z pancerzem kostnym na grzebiecie, nogi zakończone trzema pazurami oraz krótki zakrzywiony dziób. Co szczególnie zwraca uwagę, to rogi w tylnej części głowy. Podobne możemy zauważyć na głowie ścierwojadów pojawiających się w Gothic Remake.
Kłobuki i zwodzijosy, czyli w co wierzyli nasi przodkowie
Przenieśmy się teraz z prehistorii w czasy bardziej nam bliższe. Przeglądając potencjalne inspiracje lokalną kulturą, natrafiłem w bestiariuszu słowiańskim na dwa stworzenia. Zwodzijosa oraz Kłobuka.
Zwodzijos według opisu przypominał oskubanego z piór demonicznego ptaka, który udając rannego — co kusiło wędrowców łatwą zdobyczą — wabił i prowadził ich na moczary, gdzie czyhały na nich inne, bardziej niebezpieczne stworzenia. Stworzenia te występowały najczęściej w lasach i na rozstajach dróg. Wydawały z siebie głośny skrzek, który potrafił budzić grozę u gapiów, przemierzających leśne szlaki.
Postać Kłobuka to już nieco inna sprawa, gdyż według wierzeń był on demonem przynoszącym bogactwo, jeśli był odpowiednio traktowany, a w przeciwnym wypadku — nieszczęście. Mógł przybierać różnorakie formy, np. czarnego koguta, kota czy nawet człowieka. Wspominam go ze względu na ilustrację, jaką posłużyli się autorzy w bestiariuszu.
Znani padlinożercy z innych światów
W ramach ciekawostki można wspomnieć, że ścierwojad w bardzo podobnej formie pojawił się także w jeszcze jednej grze od studia Piranha Bytes – Risen 3: Władcy Tytanów. Tam natomiast miał bardziej egzotyczny wygląd, więcej piór oraz zielone umaszczenie. Innym uniwersum, gdzie pojawiło się podobne stworzenie, jest gra bitewna Warmachine, a konkretniej frakcja Cryx, w której to możemy znaleźć osobnika o nazwie „Scavenger Bonejack”. Ze względu na inne realia świata, stwór ten wygląda oczywiście inaczej, natomiast na pierwszy rzut oka można zauważyć podobieństwo w posturze oraz budowie „ciała” (pomijając skrzydła).
A jeśli ON dziobnie cię pierwszy…
Jak widać poszczególne cechy ścierwojada na przestrzeni gier, jak i w zależności od terenów, które poszczególne warianty zamieszkują, bardziej lub mniej się różnią. Wydaje się, że głównej inspiracji możemy upatrywać przede wszystkim w wymarłych dziesiątki tysięcy lat temu gatunkach ptaków. I o ile stworzenie to nie dla nas szczególnie groźnie w świecie Gothica, to pamiętajcie — lepiej, żeby nie dziobnął.
- Grafiki koncepcyjne oraz render pochodzą z portalu Gothic Archive ↩︎
- Grafika porównująca pochodzi z Wikipedii ↩︎
- Grafika przedstawiająca preriowego ścierwojada pochodzi z portalu GothicPedia ↩︎
- Grafika przedstawiająca Fororaka pochodzi z Wikipedii ↩︎
- Grafiki przedstawiające ścierwojady z Myrtany oraz wyspy Aargan pochodzą z portalu GothicPedia ↩︎
- Grafika przedstawiająca Titanisa pochodzi z Wikipedii ↩︎
- Grafika przedstawiająca Kelenkena pochodzi z Wikipedii ↩︎
- Grafika przedstawiająca Zwodzijosa pochodzi z książki „Bestiariusz słowiański część pierwsza i druga” W. Vargas, P. Zych, strona 428 ↩︎
- Grafika przedstawiająca Kłobuka pochodzi z książki „Bestiariusz słowiański część pierwsza i druga” W. Vargas, P. Zych, strona 183 ↩︎
- Grafika przedstawiająca ścierwojady z Risen 3: Władcy Tytanów pochodzi z portalu RisenPedia ↩︎
Rysunek użyty w grafice wyróżniającej autorstwa Jacka Wooda pochodzi z portalu Darwin’s Door
